ارتش جمهوري اسلامي ايران که به‌اختصار آجا نيز ناميده مي‌شود، پيکره اصلي نيروهاي مسلح ايران را تشکيل مي‌دهد. وظيفهي اصلي ارتش، مانند همه نيروهاي مسلح جهان، حفظ تماميت ارضي و دفاع از کشور در برابر تهاجم نظامي بيگانگان است.
ارتش جمهوري اسلامي ايران، به‌همراه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، نيروهاي مسلح ايران را تشکيل مي‌دهند. ارتش ايران، خود متشکل از چهار نيروي زميني، هوايي، دريايي و پدافند هوايي است.
اکنون فرماندهي کل ارتش جمهوري اسلامي ايران را سيد عطاءالله صالحي به‌عهده دارد که پس از استعفاي محمد سليمي از جانب سيد علي خامنه‌اي (رهبر ايران و مقام فرماندهي کل قوا) به‌اين سِمت منصوب شده‌است.
در قانون اساسی و قوانین مربوط
اصل یکصد و چهل و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «ارتش جمهوری اسلامی ایران پاسداری از استقلال و تمامیّت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد.»
اصل یکصد و چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: «ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ارتشی اسلامی باشد که ارتشی مکتبی و مردمی است و باید افرادی شایسته رابه خدمت بپذیرد که به اهداف انقلاب اسلامی مؤمن و در راه تحقق آن فداکار باشد.»
ساختار
ساختار ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل یک ستاد مشترک و ۴ نیرو می‌شود:
- ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران: مرکز برنامه ریزی و هماهنگی بین هر چهار نیروی ارتش می‌باشد. این نیروها شامل نیروی زمینی، نیروی دریایی، نیروی هوایی و قرارگاه پدافند هوایی می‌باشد. لزوم هماهنگی و پشتیبانی هر چهار نیرو از یکدیگر در جنگ‌ها باعث به وجود آمدن ستاد مشترک شده است. سپهبد سید محمدولی قرنی اولین رئیس ستاد مشترک ارتش ایران پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ بود. در اواخر سال ۸۶ ستاد مشترک ارتش به ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران تغییر یافته است. جایگاه ریاست ستاد مشترک ارتش به معاونت هماهنگ‌کنندهٔ ارتش و رییس ستاد تبدیل گردید.
- نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نزاجا): بزرگترین نیرو در بین نیروهای مسلح ایران است. فرماندهی این نیرو به عهده احمدرضا پوردستان است.
- نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نداجا): مسئولیت حفاظت و صیانت از آبهای کشور در پهنه گسترهٔ دریایی شمال و جنوب به عهده حبیب‌الله سیاری است.
- نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نهاجا): مسئولیت حفاظت از مرزهای هوایی و پشتیبانی نیروهای رزمی دیگر آجا را حسن شاه‌صفی برعهده دارد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام این نیرو به صورت فعلی تغییر پیدا کرد.
- قرارگاه پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران: در بهمن ۱۳۸۷ و با تقسیم نیروی هوایی ایران به دستور رهبر جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد، ودرحال حاضر فرزاد اسماعیلی فرهاندهی قرارگاه را برعهده دارد.
فرماندهان
رؤسای ستاد و فرماندهان کل ارتش جمهوری اسلامی ایران
- سپهبد محمدولی قرنی (۱۳۵۸–۱۳۵۷)
- سرلشگر ناصر فربد (۱۳۵۸)
- سرلشگر محمدحسین شاکر (۱۳۵۸)
- سرلشگر محمدهادی شادمهر (۱۳۵۹–۱۳۵۸)
- سرلشگر ولی‌الله فلاحی (۱۳۶۰–۱۳۵۹)
- سرلشگر قاسمعلی ظهیرنژاد (۱۳۶۳–۱۳۶۰)
- سرتیپ اسماعیل سهرابی (۱۳۶۷–۱۳۶۳)
- سرلشگر علی شهبازی (۱۳۷۹–۱۳۶۷)
- سرلشگر محمد سلیمی (۱۳۸۴–۱۳۷۹)
- سرلشگر عطاءالله صالحی (–۱۳۸۴)
فرماندهان کنونی
- امیر سرتیپ سید عبدالرحیم موسوی جانشین فرماندهی کل ارتش
- امیر سرتیپ محمد حسن دادرس معاون هماهنگ کننده و رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
- امیر سرتیپ رضا خرم توسی جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش
- امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
- امیر دریادار حبیب‌الله سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
- امیر سرتیپ حسن شاه صفی فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
- امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیا ارتش
- امیر سرتیپ امیرهوشنگ یاری فرمانده هوانیروز ارتش
- امیر سرتیپ دولت رمضان زاده فرمانده کل دژبان ارتش