دموکراسی هراسی، گریز از خرد جمعی (5)

 قسمت پنجم  - ادامه دلایل رواج دموکراسی هراسی در جامعه 

 

7– سوء تعبیر از خرد جمعی به شورش جمعی

با این که در اصل27 قانون اساسی کشور نیز پیش بینی شده است که "تشکیل اجتماعات و راهپیمایی­ها بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد، آزاد است" اما حتی وحشت از ابراز نظر بدون راهپیمایی نیز به کابوسی برای مسولین مبدل شده است، چه رسد به اعتراضات و تجمعات مدنی و صنفی محدود. در واقع، کابوس و وحشت از اعتراض و یا حتی اظهار نظر جمعی در مورد یک مسأله، هنوز در بسیاری از مسولین بلند پایه و خرده پا وجود دارد. هنوز به این بلوغ و باور واقعی نرسیده ایم که گاه گوش سنگین یک مسول را بایستی با مشت و فریاد و یا حتی اعلام تصمیم گروهی، شنوا کرد. همین واهمه سبب می­شود تا مراجعه یک مسول به خرد جمعی به معنای مقدمه­ای بر رواج شورش جمعی تلقی شود. خرسندی افراد یک مجموعه از به کرسی نشستن نظرشان به جای عقیده ناثواب، ناپذیرفته و آلوده به ملاحظات سودجویانه یک مسول بالارتبه، چنین تصوری را در مسول ایجاد می­کند که نکند هر نوع عقیده­ای خارج از چارچوب منافع وی، پس از این به این شیوه تحمیل و مطامعش را به خطر اندازد، بنابراین چنین مخاطره­ای را مرتکب نشده و حق انتخاب را از یک مجموعه به واسطه سودخواهی خود به بهانه های مختلف واهی از آن سلب می­کند.

 

8 – کم اطلاعی و بی­فراستی و یا هوش سیاه در مسولین

رسیدن یک مسول به مقام مسولیت، دلیلی بر برخورداری وی از هوش و عقل برتر اجتماعی و سیاسی و ... نیست. گاهی نیز مسولین از نوعی بی­اعتنایی، بی­حوصلگی و بی­مسولیتی نسبت به مسولیت خود برخوردارند که هر دو این عوامل سبب می شود توانایی دقت و نمرکز کافی روی وظایف محوله و مسایل پیرامونی نداشته باشند. چه بسیار مسولینی که به عنوان عناصری بی­خاصیت و بی­بر در مجموعه­هایی مهم و حیاتی مشغول به ناخدمتی­اند و درک و اطلاعاتشان از مقوله­های خطیر اجتماعی و مردمی و مدیریتی در سطحی پایین­تر از خود مردم قرار دارد. در اغلب جوامع توسعه یافته، مسولین از بین نوابغ یک منطقه یا یک مجموعه برگزیده می­شوند نه افرادی باقوم و خویش زیاد، توان مالی و لابی­گری بالا و معیارهایی شخصی و گاه چهره­ای و ظاهری که ارتباطی به مدیریت نداشته و تنها یک ویژگی و مختصات فردی به شمار می­رود. صد البته برخی معیارها نیز به طور ساختگی و بر خلاف درون آلوده شخص و تحت فرهنگ ریاپسند رایج در جامعه، فرد گرگ­صفت را به لباش میش می­نماید، برای این قبیل افراد تراشیده می­شود. همین کج معیاری در انتخاب مسولین در جامعه افرادی را به مسولیت می­رساند که نه تنها از سطح آگاهی و ذهنی همسطح با مردم عامه برخوردار نیستند، بلکه در سطحی بسیار پایین­تر قرار داشته و معضلات بعدی از جمله تنفر مردم از مسول را به وجود می­آورد. برخی دیگر، به لحاظ داشتن هوش سیاه، همواره از توان ذهنی منفی­گرانه و خودخواهانه خود در جهت منافع شخصی حرکت کرده و به دلایلی که در بندهای قبلی به آن اشاره شد، با لحاظ کردن ملاحظات سودمندانه خود از پذیرش واقعیتی چون تبعیت از خرد جمعی سر باز می­زنند.

 

...... ادامه دارد

 

در بخش های بعدی به پیامدهای شوم و فاجعه بار این پدیده در جامعه پرداخته می شود.